Oorlog in Oslo en ronkende rapporten in Rotterdam

Als Oslo het verstandige besluit neemt het autoverkeer drastisch terug te dringen wordt hier door media gekopt: 'Oorlog tegen auto's zorgt voor depressieve stad Oslo’. Geheel in lijn met al die merkwaardige vooroordelen over Scandinavië. Met de uitdrukking “Het Jutland van Europa” werd bijvoorbeeld bedoeld: perifeer en achterlijk. Terwijl we eerder met jaloezie zouden moeten kijken naar deze vooruitstrevende en prachtige Deense regio met bloeiende steden als Aarhus en Aalborg, duurzame landbouw, een schitterende kust en landschap, succesvolle windenergieprojecten en geen files.

In lijstjes met de gelukkigste mensen per land scoren de Scandinavische landen steevast hoog. Er is een duidelijk verband met belastingen: in landen waar de hoogste belasting betaald wordt, zijn de mensen het gelukkigst, is de minste corruptie en is het vertrouwen in de overheid relatief hoog. Dat is interessant want ‘autootje pesten’ valt, net als belastingverhoging, onder de ‘impopulaire maatregelen’. Daar worden steden blijkbaar beter en mensen gelukkiger van.

Oké, het artikel over die oorlog in Oslo – in Verkeer in Beeld (1 oktober 2018) – is vervolgens redelijk genuanceerd en de titel nogal uit zijn verband gerukt, maar toch. Natuurlijk is er wel een beddenwinkel te vinden waarvan de eigenaar omzetdaling vreest. De man die de uitdrukking ‘depressieve stad’ gebruikte, Jarle Aabo, schrijft voor een internetplatform met 23.000 volgers op facebook, meldt ‘Verkeer in Beeld’. Wat zegt dat? We weten toch nog wel allemaal dat Noorwegen het land is van de originele echte trollen.

Geen compromissen
Maar nu meldt Oslo een succes waar weinig tegen in te brengen is, behalve ‘dat is er nog 1 teveel’. In 2019 was er in de Noorse hoofdstad slechts 1 verkeersdode te betreuren. (Het ging om een eenzijdig ongeval waarvan de veroorzaker ook het slachtoffer was – dus niemand werd door een ander doodgereden). Daar kan geen enkele andere middelgrote Europese stad aan tippen. Ook bij ons in Rotterdam, qua grootte met Oslo te vergelijken, is deze eeuw een gestage daling te zien van het aantal verkeersdoden. Zeker ten opzichte van het laatste kwart van de vorige eeuw is er winst geboekt. Het is de vraag of dat komt door toegenomen verkeersveiligheid, of doordat het de ziekenhuizen steeds beter lukt de slachtoffers op te lappen. Het aantal (zwaar)gewonden vertoont namelijk helaas een andere trend.

Desalniettemin, Rotterdam betreurde in 2018 nog 11 verkeersdoden (2019 kon ik nog nergens vinden). Het gemiddelde aantal over de periode 2009-2018 was 13. Maar ook Rotterdam heeft de ambitie om dit getal tot 0 terug te brengen zwart op wit staan. Op de pagina ‘doelstellingen’ van de gemeentelijke evaluatie meerjarenplan verkeersveiligheid 2015-2018 staat te lezen: “iedere verkeersdode is er één teveel”. Als je dat opschrijft moet je het ook daadwerkelijk nastreven. Daar passen geen compromissen bij. Als de ambitie is geformuleerd horen daar maatregelen bij. Je kunt wel zeggen: ‘Ja duhhh, Oslo heeft gewoon alle auto’s uit de stad gehaald’. Maar als dat nou de manier blijkt te zijn om dat doel te bereiken, doe het dan ook.

Collateral benefit
En het goede nieuws is dus: het kan! En het komt met vele voordelen. Terwijl onveilig verkeer met veel collateral damage komt en zichzelf versterkende effecten. Het schoolvoorbeeld daarvan is de schoolomgeving: waar mensen hun kinderen met de auto brengen omdat het zo onveilig is door al die auto’s.

Je kunt het dus omkeren. En je krijgt collateral benefit! Door de schoolomgeving autovrij en dus veilig te maken, jzullen meer kinderen te voet of per fiets naar school gaan. Je bespaart tijd, geld en ruimte, kinderen bewegen meer, de lucht wordt schoner, enzovoort. Dat is dan ook een van de maatregelen in Oslo. In het stadscentrum geldt net zoiets. Geef minder ruimte aan auto’s en meer aan voetgangers en fietsers (maar dan wel echt hè – niet stiekem van het groen afsnoepen of fietsenrekken op het trottoir zetten). Dat vereist een paar dingen. Doen wat je zegt. Beetje lef – om kortzichtige protesten te weerstaan. Goed ontwerp – is een kwestie van doen. Niet heel erg moeilijk. Maakt de stad niet alleen veiliger maar ook mooier en aantrekkelijker als verblijfsgebied. Win-win. Essentieel voor allerlei stedelijke voorzieningen en voor het overleven van winkels. Dat in weerwil van die winkeliers die vrezen voor omzetverlies als er geen auto meer voor de deur kan komen. Ja, die beddenwinkel in Oslo. Wie gaat er midden in de stad een bed kopen en dat dan zelf naar huis brengen? Het is een karikatuur. We hebben nog nooit een schooldirectie horen klagen dat de school minder leerlingen zou trekken wanneer de autobereikbaarheid afneemt.

Maakbare stad
Maar, dit is een stedenbouwkundige blog. Het gaat niet alleen over verkeersveiligheid. Het gaat niet alleen om het terugdringen van CO2-uitstoot. Het een is niet alleen collateral benefit van het ander. Het gaat niet alleen om ambitieus geformuleerde idealen. Het gaat om een integraal beleid, uitgewerkt in plannen die worden uitgevoerd. Waarmee je een aangename, leefbare stad kunt maken.

Ja, de maakbare stad. Niet in de zin van sloop en nieuwbouw. Maar van goed doordacht beleid dat consequent wordt uitgewerkt en uitgevoerd. Met een heldere ruimtelijke planning, met precisie-ingrepen in de openbare ruimte, met goed ontwerp. Die autovrije straten leveren een beter verblijfsklimaat op en winst in vierkante meters voor de voetganger die bovendien geen uitlaatgas inademt. Winst ook voor de groene stad. Winst voor de straat als verbindend element tussen de gebouwen aan weerszijden in plaats van een barrière. Winst voor pleinen die je kunt beleven als stedelijke en sociale ruimte tussen de gebouwen in plaats van als eiland in een zee van auto’s. Lang volhouden, was altijd het devies omdat stedelijke processen wel eens stroperig kunnen zijn. Weerstand van ondernemers, politieke machtswisselingen, slecht geëquipeerde ambtelijke diensten en economische malaise kunnen de boel ophouden. Kopenhagen is altijd een dankbaar voorbeeld van lang volhouden, consequent beleid en het evidente succes daarvan. Maar in Oslo gaat het lekker snel! Pas in 2015 werd de ambitie uitgesproken om het centrum autovrij te maken. En kijk, 2019, vier jaar later al resultaat.

Daad bij het woord voegen
Oslo heeft zijn centrum grotendeels autovrij gemaakt. In een gebied van 1,9 vierkante kilometer is de stad van de voetganger en de fietser (afgezien van hulpdiensten etc.). Dat oppervlak is zo groot als het hele centrum van Rotterdam, vanaf de Westersingel tot en met de Mariniersweg, vanaf het Weena tot en met de Boompjes. Ga er maar aan staan.

Vooralsnog is Rotterdam karig bedeeld met voetgangersstraten in het centrum: De Lijnbaan, een kort stukje Binnenweg, de Hoogstraat. Dan heb je het wel zo’n beetje gehad. Maar wat een kansen liggen er voor het oprapen: de Meent, De Witte de With, Schiedamsevest, Pannekoekstraat, Botersloot, Oldenbarneveltstraat, De Karel Doormanstraat en het Schouwburgplein. Ook de Kop van Zuid is nu nog een keiharde ouderwetse Rotterdamse autowereld. Bij aankomst, onderaan de Erasmusbrug tref je niet een prachtig welkomstplein, maar een plak auto-asfalt die zijn weerga niet kent. Totaal niet aan fietsers of voetgangers gedacht. Op de Wilhelminapier zelfs geen fietspaden. Sinds kort staan er rijen nietjes op het trottoir maar er zijn nog steeds veruit onvoldoende fietsenstallingen. Zonde van die leuke, verder grotendeels geslaagde Wilhelminapier. Rotterdam was eind vorig jaar de trotse gastheer van het internationale voetgangerscongres Walk21 en heeft de laatste tijd prachtige rapporten het licht doen zien met ronkende titels als ‘Rotterdam Veilig Vooruit’, ’Binnenstad als Citylounge’ en ‘Fietskoers 2025’. Goed bezig! Fijn om te lezen. Maar zoals gezegd, als je ambities formuleert moet je, op z’n Rotterdams, de daad bij het woord voegen. Niet dat er nog niks gebeurt, en oorlog is onzin, maar er moeten een paar tandjes bij.

Oslo laat zien dat het kan. Ik zeg: geef Rotterdam ook zo’n oorlog.

Beeld: Rodeo Arkitekter

Eugeneflive plaatste deze reactie om 05 april, 2023

You have made your point! how to write an english essay https://essaytyperhelp.com buy college essays https://writingthesistops.com

Uw reactie plaatsen:

Naam

E-mail

Reactie

Bent u een mens?